Dantzan.com-etik harturiko argazkia
Aurtengo Sto. Tomasetako saioari begira aurreko ostiralean Andoaingo Axeri dantza prestatu ahal izateko bixita izan genuen Izaga kaleko gure lokal xaharrean. Fernandok, gaur egunean San Juanetan Andoaingo hainbat herritarrek aspaldidanik datorren ohitura mantenduz nola dantzatzen duten azalpen aberasgarriak eman zizkigun, gure aldetik, ahalik eta fidelen jarraitzen saiatu ginelarik.
Fernando dorrea zuzentzen
Irungo nahiz Hondarribiako txistularien alardeetan ere parte hartu genuen. Guretzat hain ohikoak ez diren dantzak burutzeko aukera ere izan genuelarik.
Jean Mixel Bedaxagar
Viva BOBO! Velem-en
Ekainaren 22an 
Auritzeko ingurutxoa
Hilabete neketsu hau amaitu ondoren, atzera begiratu eta atseginez irrifar egiteko moduan gara, guztion lanak eta noski, baita taldean bizi dugun giroak ere, zergatik ez, aurrera jarraitzeko indarrak ematen baitizkigute.
Hemendik aurrerakoa ere garrantzitsua izango da, lehenik abuztuaren 5ean Ezpeletan, herri kirolak eta dantza tartekatuko dituen saio bereziaren ondoren, aspaldiko urteetan ez bezala Euskal Jiran gurdi eder bat atondu eta taldetik igarotako jendearen partehartzearekin egun eder bat igaroko dugu abuztuaren 9an. Geroago, Hungariako Sarvar herrian ospatuko den Nazioarteko dantza festibalean parte hartuko dugu.
Beranduago ere izango dugu hauen berri.
Batetik, San Pedro eta San Martzial jaien egitarauaren barnean hainbat dantza saio eskaintzeko aukera izango dugu. Ekainaren 22an arratsaldeko 8retan hasiko den Txistularien alardearen barnean hainbat dantza eskainiz emango diegu hasiera jaiei, hurrengo egunean San Juan bezperako soka dantza eskainiko dugularik.
Urte asko dira Kemen soka dantza dantzatzen hasi zela eta nahiz eta hasieran egun eta leku ezberdinean burutu, azken urteetan ekainaren 23ko iluntzeko 9etan punttu-punttuan hasi ohi da San Juan enparantzan.
Momentu berezia da hau taldekide ororentzat, irundar ugari egoten baita zain dantzariak noiz aterako eta halako zirrara berezia sentitu ohi da jaien hasiera ofizial gisa hartzen dugun honetan.
Aurtengoan gainera, taldearen 35. urteurren ekitaldiak direla eta deialdi berezia egin nahi izan zaie taldetik igarotako guztiei soka dantzan parte hartzera anima daitezen. Parte hartzea handia izatea espero dugu, jadanik hainbat taldekidek izena eman baitute. Dantzatu ondoren guztiok batera mokadutso bat egiteko aukera ere izango dugu, aspaldiko lagunak ikusi eta askoren kasuan elkar ezagutzeko aukera bikaina izango delarik.
Ekaineko egitarauarekin jarraituz, Kemenek Irunen urtero eskaini ohi duen dantza saio berezia iritsiko da, ekainaren 27an. Saioa gaueko hamarretan hasiko da Santiagoko Euskal jai frontoian eta ikasturte honetan zehar landuriko dantzak taularatuko dira.
Ez dugu deskantsurako astirik izango eta hurrengo egunean bertan, Errenteriako Ereintza dantza taldearen urteurren ekitaldietan parte hartuko dugu.
Aurtengoan gainera, ezin izango ditugu saio luzearen ondorengo oporrak hartu, uztailaren 6an Hondarribiako txistularien alardean ere parte hartuko baitugu.
Garbi dago uztailaren erdialderarte ensaio eta prestakuntza lan handiak geratzen zaizkigula, baina urtean zehar eginiko lanaren fruituak jasotzen hasteko momentua ere badatorkigu. Trena abiatu zaigu eta bidean ahalik eta bidaiari gehien jasotzeko esperantzaz ia helmugara umoretsu eta sendo iristen garen guztiok.
Igaro berri dugun asteburua bikaina izan da Kemen dantza taldeko kideontzako.
Aurtengoan Hondarribia Dantzan-en bigarren ekitaldia ospatu berri dugu eta eguraldia lagun, guztia primeran atera zela esan daiteke. Asteburuko ekintzei ostiralean J.I Ansorenak emandako hitzaldiarekin eman genien hasiera. Ansorena bezalako erreferentziazko pertsona bat Hondarribira ekartzeak duen garrantzia agerian geratu zen udaletxeko areto nagusiak izandako itxurarekin. Aulki hutsik ez eta jendea adi-adi eta askotan irrifarra ahoan izan zen ordu bete pasatxoan zehar.
Tradizioaren balioez jardun zuen Ansorenak, entzuleen artean gogoetarako eta eztabaidarako hainbat atal jorratuz.
Igandean berriz, Hondarribia Dantzan-en gainontzeko ekitaldiak burutu genituen. Goizean, Euskal Herriko herri ezberdinetatik etorririko hiru dantza taldek Hondarribiko kaleak alaitu zituzten. Herrian zehar hainbat puntutan dantzatu ondoren, eguerdiko 12:30etan dantza saio nagusiari hasiera eman zitzaion S. Maria Madalena plazan.
Baigorriko Arrola dantza taldeko kide gazteek Behe-Nafarroan oso ezagunak diren hainbat dantza eskaini zizkiguten. Tartean makilariaren trebetasuna aipagarria izan zelarik.
Lantziegotik Sebastian Iradier y Salaverri dantza taldeko kideak etorri ziren. Hauek Arabar Errioxako hainbat makil joko eta jota dantzatu zizkiguten gaita soinu indartsuz lagundurik.
Iñudeak eta artzaiak Hondarribiako Portutik
Azkenik, Berako herritarren txanda izan zen. Alaitasun eta animoz gainezka Iñude eta Artzainen konpartsa eskaini zuten, goizeko ekitaldiei amaiera emanez.
Taldeetako partaide guztiok elkarrekin bazkaltzeko aukera paregabea izan genuen, bazkarian bertan ere musika, dantza eta kantak falta izan ez zirelarik.
Arratsaldean berriz, Imuntzo eta Belokiren taldeak eskainiriko erromeria biziak, S. Maria Madalena plazara hurbilduriko jendea dantzan jarri zuen, asteburu bikainari amaiera ezinhobea emanik.
Kemen dantza taldeko kideok eginiko lan guztiaren ondoren nekaturik baina benetan pozik bukatu genuen, ekitaldiek izandako harrera eta jendearen partehartzea zirela eta. Pentsa daitekeen gisan, hurrengo urteko Hondarribia dantzanen prestaketari heltzeko gogoz eta ilusioz beterik gaude.
Donostian ospatu zen I. TXISTULARI BAKARREKO TXAPELKETA irabazi zuen 1979. urtean, baita zenbait konposizio lehiaketetan lehenengo sariak ere. Donostiako Txistulari Taldeko Zuzendaritza, eta bertako Kontserbatorio Nagusiko Txistu Katedra ere lortu zituen oposizioz eta talde honekin lehiaketa garrantzitsuenetara jo ondoren, denetan Lehenengo Saria irabazi zuten. Kontserbatorio honetako zuzendari ere izan da hainbat urtez. Txistuaren afinakuntzaren aldetik, teknikaren ikerkuntza eta pedagogiaren bidetik eman ditu ahaleginik handienak eta honen ondorioz Txistu Gozoa izeneko metodoa eman zuen argitara lau tomotan. Hauxe da gaur egun Akademia eta Kontserbatorio gehienetan erabiltzen den gida liburua. Errepertorioa zabaltzeko ere lan ugariak egin ditu eta gehienak Txistulari aldizkarian argitaratu dira. Zenbait urtez ere aldizkari horretako zuzendari aritu zen.
1982.ean Euskaltzaindiak deitutako Felipe Arrese-Beitia Poesia Lehiaketa irabazi zuen, Emeki Itxaropendutako Egunkaria liburuarekin. Musikologia aldetik ikerkuntza lan asko ditu eginak. Aipagarrienak: Euskal Kantak, Iztueta-Albéniz-en Musika Bilduma, eta Cancionero Popular Vasco.
Donostiako Txistulariekin batera bost disko ditu argitara emanak, euskal herri dantzak bilduz. Eta bakarlari gisan ere beste bost: Ansorenatarren danbolina, Txistu hotsak, Le Basque, Haize hegoa, eta Gipuzkoako soinu zaharrak.
1982. urtean Bilboko Orkestra Sinfonikoarekin batera, bakarlari gisan hau ere, estreinatu zuen Concierto para Txistu y Orquesta, Tomás Aragüés-ek idatzia, Errenteriako Musikasten eta geroago beste hainbat aldiz ere eskaini. 2002.ean, Euskadiko Orkestrarekin batera jo du kontzertu berbera Iruñean, Gasteizen, Bilbon eta Donostian. Aukera hori baliatuz prestatu zen zuzeneko grabazioa ELKAR disketxeak argitara eman du. 2003.ean, Donostiako Udaleko Txistulari Taldearekin batera, eta Euskal Dantzarien Biltzarreak eskatuta, Gipuzkoako Dantzak izeneko dantza bilduma grabatu zuen. Eta 2004.ean, Joserra Senperena piano jotzailearekin batera, Ansorena-Senperena: Chillida lekutik, lan berritzailea.
Txirri, Mirri eta Txiribiton euskal pailazo hirukote ezagunenaren fundatzaile eta partaidea da. Hauekin Euskal Telebistarako hirurehun programa inguru burutu dituzte. Baita zazpirehundik gora saio publiko aurreko eta tankera guztietako argitalpenak ere: ipuinak, diskoak, bideoak, komikiak,... Show-man gisan, Xabier Otaegirekin batera Funtzioa izeneko programa sortu zuen, hiru kurtsuetan Euskal Telebistako saiorik arrakastatsuena izan zen programa. Beste programetan ere zuzendari, gidoilari eta aktore lanak egin izan ditu: Balinda, Txiskola,... 1998-1999 kurtsuan Sikofonia saioa aurkeztu eta zuzendu zuen, eta bertan Euskal Herriko pertsona famatuenak elkarrizketatu. 1999-2001 urteetan, pailazo gisan, Barrebusa izeneko programan aritu zen bere lagunekin batera, 2001-2002etan, Altza, Porru! izenekoan eta azken hauetan Trikitraka Trikitron saioan.
Hogei urte baino gehiago dira beste arlo berezia lantzen hasi zela: Musikaren zabalkundea, modu askotan bideratua, baina batik bat Kontzertu Didaktikoen bitartez, antolatzaile edo aurkeztzaile gisan. Tankera guztietako talde musikalekin aritu da honetan: Orkestrak, Banda Sinfonikoak, Koruak, Ganbera Taldeak, Txistulari taldeak... Euskadiko Orkestrarekin elkarlanean sarri aritu da esparru honetan, baina beste zenbait Orkestrarekin ere bai: Frankfurt, Tenerife, Galizia... Mario Venzago, Pedro Halffter, Víctor Pablo Pérez, Juan José Mena, Juan José Ocón, Kike Ugarte, eta beste hainbat zuzendarirekin batera lan egin du.
2001. urtean, Mirri eta biok, pailazo bizitzaren oroitzapenetan oinarritutako liburua, eta Gloria izeneko antzezlana ere argitara eman zituen. Azken hau José Luis Greco konpositoreak musikatu egin zuen eta 2003.ko maiatzan estreinatu Gasteizen eta Donostian. Azken argitalpena, Pailazoen esku liburua du, pailazo izateko esku liburua, 2003. urtean ELKAR etxearekin argitaratua.
Pailazotzari jarraitzen dio eta bere lagunekin batera Euskal Herria osoa korritzen du saio ugariak eta arrakasta handikoak eratuz.
Aurten, martxoan, haurrei eskainitako alderdi honetan, hasi zenetik hogeita bost urte bete ditu. 2002. urtean, Euskal Herriko Txistularien Elkarteak bere Urrezko Domina eman zion, txistu eta danbolinaren alde egindako lanak eskertzeko.
Arrola dantza taldea Nafarroaren egunean
